Τι είναι η Παχυσαρκία και Αίτια
Η παχυσαρκία αποτελεί μια χρόνια νόσο που χαρακτηρίζεται από υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Διαγνώζεται κυρίως μέσω του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), όπου τιμές άνω των 30 kg/m² υποδηλώνουν παχυσαρκία, ενώ τιμές 25-29,9 kg/m² χαρακτηρίζονται ως υπερβολικό βάρος.
Κύρια Αίτια της Παχυσαρκίας
Γενετικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον μεταβολισμό και την αποθήκευση λίπους
Ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες με υψηλή κατανάλωση θερμίδων
Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και καθιστική ζωή
Ορμονικές διαταραχές όπως υποθυρεοειδισμός και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Φάρμακα που προκαλούν αύξηση βάρους (αντικαταθλιπτικά, κορτικοστεροειδή)
Η παχυσαρκία συνδέεται με σοβαρές επιπλοκές στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακών νοσημάτων, υπέρτασης, αρθρίτιδας και ορισμένων μορφών καρκίνου. Επιπλέον, επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής και την ψυχική υγεία των ασθενών.
Φαρμακευτική Αγωγή για την Παχυσαρκία
Η φαρμακευτική θεραπεία συνιστάται όταν ο ΔΜΣ υπερβαίνει τα 30 kg/m² ή τα 27 kg/m² σε συνδυασμό με συννοσηρότητες όπως διαβήτης ή υπέρταση. Η θεραπεία εφαρμόζεται μόνο όταν οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής δεν έχουν αποδώσει επαρκή αποτελέσματα.
Μηχανισμοί Δράσης Φαρμάκων
Τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας δρουν μέσω διαφορετικών μηχανισμών:
Μείωση της όρεξης και αύξηση του αισθήματος κορεσμού
Μείωση της απορρόφησης λιπών από το πεπτικό σύστημα
Αύξηση του μεταβολικού ρυθμού και της καύσης θερμίδων
Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να συνδυάζεται υποχρεωτικά με υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η στενή παρακολούθηση από ειδικό γιατρό είναι απαραίτητη για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και την παρακολούθηση πιθανών παρενεργειών.
Διαθέσιμα Φάρμακα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα διατίθενται διάφορα εγκεκριμένα φάρμακα για τη θεραπεία της παχυσαρκίας, τα οποία χορηγούνται αποκλειστικά με ιατρική συνταγή και υπό ιατρική παρακολούθηση.
Orlistat (Xenical, Alli)
Το Orlistat είναι αναστολέας της γαστρεντερικής λιπάσης που μειώνει την απορρόφηση των λιπαρών κατά 30%. Χορηγείται σε δόση 120mg τρεις φορές ημερησίως με τα γεύματα. Οι κυριότερες παρενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερικές διαταραχές, στεατόρροια και ελαιώδη κένωση.
Liraglutide (Saxenda)
Το Liraglutide είναι αγωνιστής των υποδοχέων GLP-1 που χορηγείται υποδορίως μία φορά ημερησίως. Δρα μειώνοντας την όρεξη και επιβραδύνοντας την γαστρική κένωση. Οι κλινικές μελέτες δείχνουν μέση απώλεια βάρους 5-10% του αρχικού σωματικού βάρους.
Naltrexone/Bupropion (Mysimba)
Ο συνδυασμός αυτός δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, επηρεάζοντας τα κέντρα όρεξης και ανταμοιβής. Η θεραπεία ξεκινά σταδιακά για καλύτερη ανοχή.
Τα φάρμακα αυτά διατίθενται αποκλειστικά με ιατρική συνταγή στα ελληνικά φαρμακεία, με τιμές που κυμαίνονται από 50-200 ευρώ μηνιαίως, ανάλογα με το προϊόν και τη δοσολογία.
Συμπληρώματα Διατροφής και Βοηθητικά Προϊόντα
Τα συμπληρώματα διατροφής αποτελούν συμπληρωματική υποστήριξη στη διαχείριση του βάρους, χωρίς να αντικαθιστούν την ισορροπημένη διατροφή και την άσκηση.
Βασικά Συμπληρώματα
Χρώμιο: Συμβάλλει στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης και μπορεί να μειώσει την επιθυμία για γλυκά
L-καρνιτίνη: Βοηθά στη μεταφορά λιπαρών οξέων για παραγωγή ενέργειας
Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού: Περιέχει κατεχίνες που ενισχύουν τον μεταβολισμό
Καφεΐνη: Αυξάνει την ενεργειακή δαπάνη και βελτιώνει την απόδοση στην άσκηση
Φυτικά Εκχυλίσματα και Πρωτεΐνες
Η Garcinia cambogia και το εκχύλισμα πράσινου καφέ είναι δημοφιλείς επιλογές, αν και η επιστημονική τεκμηρίωση είναι περιορισμένη. Οι πρωτεϊνικές σκόνες και τα meal replacements μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο των θερμίδων. Τα προβιοτικά συμβάλλουν στην υγιή εντερική χλωρίδα και τη ρύθμιση του μεταβολισμού.
Παρενέργειες και Προφυλάξεις
Τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας μπορεί να προκαλέσουν διάφορες παρενέργειες που απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση. Οι συχνότερες παρενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερικές διαταραχές, ναυτία, διάρροια, ξηροστομία και αύπνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν αλλαγές στη διάθεση, άγχος ή ταχυπαλμία.
Αντενδείξεις και Ειδικές Προφυλάξεις
Τα φάρμακα παχυσαρκίας αντενδείκνυται σε εγκύους και θηλάζουσες γυναίκες, καθώς και σε άτομα με ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων, διαταραχών άγχους ή εξάρτησης από ουσίες. Οι ηλικιωμένοι χρειάζονται προσαρμοσμένη δοσολογία λόγω αυξημένου κινδύνου παρενεργειών.
Σημάδια Άμεσης Ιατρικής Παρέμβασης
Σοβαρή αλλεργική αντίδραση ή δυσκολία στην αναπνοή
Έντονοι πονοκέφαλοι ή προβλήματα όρασης
Καρδιακά συμπτώματα όπως πόνος στο στήθος
Σημάδια κατάθλιψης ή αυτοκτονικές σκέψεις
Η διακοπή των φαρμάκων πρέπει να γίνεται σταδιακά υπό ιατρική επίβλεψη για την αποφυγή συμπτωμάτων στέρησης.
Συμβουλές Φαρμακοποιού και Υποστηρικτική Θεραπεία
Ο φαρμακοποιός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διαχείριση της παχυσαρκίας, παρέχοντας εξατομικευμένες συμβουλές και παρακολουθώντας την πρόοδο του ασθενή. Η τακτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και η προσαρμογή της θεραπείας είναι απαραίτητες για τη βέλτιστη αποτελεσματικότητα.
Ολιστική Προσέγγιση Θεραπείας
Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να συνδυάζεται με διατροφικές παρεμβάσεις και τακτική σωματική άσκηση. Η ψυχολογική υποστήριξη και η συμμετοχή σε ομάδες στήριξης ενισχύουν τα αποτελέσματα και βοηθούν στη μακροπρόθεσμη διατήρηση του βάρους.
Πότε να Επικοινωνήσετε με Ιατρό
Όταν δεν παρατηρείται σημαντική απώλεια βάρους μετά από 3 μήνες
Σε περίπτωση εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών
Για επαναξιολόγηση της θεραπείας κάθε 6 μήνες
Όταν χρειάζεται αλλαγή στη δοσολογία ή το φάρμακο
Η συνεχής συνεργασία μεταξύ ασθενή, φαρμακοποιού και ιατρού εξασφαλίζει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στη διαχείριση της παχυσαρκίας.
